«ΛΟΥΤΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΧΩΡΟΙ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΘΕΡΜΕΣ ΞΑΝΘΗΣ»
Το συνθετικό θέμα του μαθήματος συντάσσεται και οργανώνεται γύρω από την περιοχή των θερμών ιαματικών πηγών στην απομακρυσμένη ορεινή περιοχή "Θέρμες" του Νομού Ξάνθης κοντά στα σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας.
Η περιοχή μελέτης βρίσκεται στα όρια του οικισμού.
Ο Τόπος θα αποτελέσει ένα είδος πλατφόρμας για την επινόηση κατασκευών και πεδίο για τον προγραμματισμό και το σχεδιασμό ιδιαίτερων εγκαταστάσεων.
Γενικές πληροφορίες για την περιοχή
Στην ευρύτερη περιοχή γύρω από τις θερμές πηγές και σε απόσταση περίπου 40 χιλιομέτρων από την πόλη της Ξάνθης αναπτύσσονται τρεις μικροί οικισμοί : Άνω Θέρμες, Μέσες Θέρμες και Κάτω θέρμες. Στον οικισμό Κάτω θέρμες βρίσκονται πλησιέστερα και οι αποκαλούμενες Ιαματικές Πηγές Θερμών.
Το νερό έχει χρησιμοποιηθεί από την αρχαιότητα ως μέσο θεραπείας και η λουτροθεραπεία είναι πιθανότατα από τις πρώτες μορφές που εφαρμόστηκαν.
Οι γνώσεις τις οποίες έχουμε για τα χαρακτηριστικά και την σπουδαιότητα των θερμών ιαματικών πηγών στην Ξάνθη είναι εξαιρετικά περιορισμένες, ενώ οι σημερινές εγκαταστάσεις υποδομών στον οικισμό είναι ανεπαρκείς. Οι σύγχρονες τάσεις στο χώρο του ιαματικού τουρισμού κάνουν την περίπτωση των θερμών πηγών Ξάνθης μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα περιοχή με σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης μέσα σε ένα πλαίσιο εναρμόνισης με τα ιδιαίτερα φυσικά χαρακτηριστικά του τόπου.
Ιστορικά είναι γνωστές οι Θέρμες για τη λατρεία του θεού Μίθρα, περσική θεότητα (θεός του ήλιου) που ήταν γνωστή στην περιοχή. Στις Κάτω Θέρμες βρίσκονται σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα με το ανάγλυφο του Μίθρα λαξευμένο πάνω σε βράχο. Το ανάγλυφο υπολογίζεται στα τέλη του 2ου και στις αρχές του 3ου αι. μ.X., όπου αποτυπώνεται ο Mίθρας Ταυροκτόνος.
Περιγραφή του Συνθετικού Θέματος
Το θέμα αφορά στη δημιουργία λουτρικών εγκαταστάσεων και χώρων φιλοξενίας στην περιοχή Θέρμες Ξάνθης.
Βασικό ζητούμενο της εργασίας, αποτελεί η ο σχεδιασμός και η ένταξη στο ιδιαίτερο περιβάλλον του τόπου, εγκαταστάσεων που σχετίζονται με την ύπαρξη των θερμών ιαματικών πηγών στην περιοχή.
Οι εγκαταστάσεις:χώροι ιαματικής λουτροθεραπείας,spa,κλπ μαζί με τους χώρους φιλοξενίας και τις βοηθητικές εγκαταστάσεις θα πρέπει να αναπτύσσονται κατά τρόπο που να λειτουργούν με σχετική αυτονομία αλλά να είναι αντιληπτά ως ενιαίο σύνολο και ταυτόχρονα ένα ανοικτό πέρασμα σε άμεση σχέση με τις περιπατητικές διαδρομές και το φυσικό τοπίο. Οι λειτουργικές ενότητες που θα το πλαισιώνουν θα είναι σε συγκεκριμένες ώρες επισκέψιμες, αναλόγως των χρήσεών τους και των εκάστοτε αναγκών.
Έτσι ο σχεδιασμός της ζητούμενης κτιριακής κατασκευής γίνεται με δεδομένη τη σταδιακή «διάλυσή» της στο τοπίο και τη μετατροπή της σε έναν περίπατο-πέρασμα.
Η συγκρότηση κτιριακού όγκου-κατασκευής με βάση τα παραπάνω δεδομένα αποτελεί και τον κύριο στόχο της σύνθεσης.
Σε επίπεδο κτιριολογικού προγραμματισμού ζητούνται οι παρακάτω ενότητες :
1. ενότητα ιαματικής λουτροθεραπείας που αναπτύσσεται σε άμεση συνάρτηση με υπάρχουσες θερμές πηγές. Πιο συγκεκριμένα θα περιλαμβάνει
α. κλειστούς χώρους δεξαμενών θερμού νερού για ιαματικά λουτρά,
β. αποδυτήρια
γ. λοιπούς βοηθητικούς χώρους ( χώροι υγιεινής, ντους, ερμάρια κλπ)
δ. χώρο σάουνα, "χαμαμ" , φυσιοθεραπείας.
2. ενότητα υποδοχής που περιλαμβάνει
α. Μεταβλητό χώρο εκδηλώσεων-εκθέσεων και εντευκτήριο που προσφέρεται για την καθημερινή συνάντηση των φιλοξενούμενων στις εγκαταστάσεις
β. μικρή αμφιθεατρική διαμόρφωση 50 ατόμων για ομιλίες, προβολές κλπ (μέγιστη επιφάνεια 150 μ²)
γ. μικρή βιβλιοθήκη/αναγνωστήριο.
δ. cafe/εστιατόριο (μέγιστη επιφάνεια 200 μ²) Ο Χώρος εντευκτηρίου καθώς το cafe - εστιατόριο θα πρέπει να αποτελούνται από έναν κλειστό και ένα υπαίθριο - ημιυπαίθριο χώρο που ανοίγει και προεκτείνει οπτικά και λειτουργικά τους προαναφερόμενους χώρους στο εξωτερικό περιβάλλον.
3.ενότητα βοηθητικών χώρων
α. ιατρείο
β. γραφεία προσωπικού και λοιποί βοηθητικοί χώροι (μέγιστη επιφάνεια 200 μ²)
γ. πλατφόρμα θέασης του τοπίου-παρατηρητήριο-ησυχαστήριο
4. ενότητα χώρων φιλοξενίας περίπου 30 ατόμων σε δωμάτια ενός ή δύο ατόμων.
Η μονάδα φιλοξενίας προτείνεται να σχεδιαστεί κατά τρόπο τέτοιο ώστε να επιτρέπει μελλοντική επέκτασή της, οριζόντια ή καθ' ύψος ανάλογα με τη γενικότερη συνθετική προσέγγιση. Έτσι θα υπάρχει η δυνατότητα σε περίπτωση που στο μέλλον είναι επιθυμητό, να αναπτυχθούν οι εγκαταστάσεις χωρίς να έρθουν σε αντίθεση με τις συνθετικές αρχές που εφαρμόστηκαν στην πρώτη φάση.
Οι έννοιες της μεταβλητότητας των κατασκευών και της προσαρμοστικότητας σε διαδοχικές καταστάσεις και απαιτήσεις για τη χρήση του χώρου αποτελούν σημαντικά σημεία διερεύνησης της όλης συνθετικής διαδικασίας του θέματος.
περιγραφή και οργάνωση του μαθήματος
Το μάθημα εντάσσεται στα δύο μεγάλα συνθετικά θέματα του 9ου εξαμήνου σπουδών της Σχολής και επιχειρεί την εξοικείωση των φοιτητών με νέες περιοχές γνώσης που αφορούν στην αρχιτεκτονική ως πράξη και αισθητική αντίληψη. Αντικείμενο του φετινού μαθήματος είναι η πολύπλευρη αντιμετώπιση του τρόπου σχεδιασμού και ένταξης του αρχιτεκτονήματος μέσα σε ένα συγκεκριμένο φυσικό τόπο με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Οι κατασκευές αντιμετωπίζονται ως όριο ανάμεσα στο φυσικό και τεχνητό, μια σχέση που αποτελεί ταυτόχρονα κεντρικό ζήτημα του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Το όριο, συνάντηση αλλά και διαχωρισμός ανάμεσα σε αντικρουόμενες δυνάμεις, κατηγορίες, δράσεις και συνθήκες αποτελεί πρωταρχικό αντικείμενο της αρχιτεκτονικής πράξης. Το συνθετικό θέμα διερευνάται, μέσα από την ανάλυση δίπολων ανάμεσα στα οποία μεσολαβεί, η συγκρότηση των "κατασκευών" ως ενδιάμεσος, διαδραστικός χώρος. Οι φοιτητές καλούνται να επεξεργαστούν εναλλακτικές σχέσεις του Αρχιτεκτονήματος με το περιβάλλον του καθώς και να ανασυνθέσουν δημιουργικά τις επάλληλες δομές και κλίμακες που τις συγκροτούν.
Στην διάρκεια του μαθήματος θα πραγματοποιηθούν πραγματοποιηθούν σχετικές με το αντικείμενο του συνθετικού θέματος, ομιλίες, στην συνέχεια των οποίων θα γίνεται συζήτηση με τους φοιτητές
Παραδοτέα
-Σκίτσα εξέλιξης της συνθετικής προσέγγισης του θέματος σε κάθε φάση και ενότητα
-Σχέδια σε πινακίδες Α0 ή Α1: Κατόψεις κλ.: 1:500 – 1:50, όψεις, τομές, προοπτικά,
-Μακέτες εργασίας και τελική μακέτα, κλίμακες 1:500 και 1:200 καθώς και επιμέρους
τμήματα κλ 1:100.
-Σχέδια λεπτομερειών όπου χρειάζονται κατά την κρίση των φοιτητών
Όλα τα σχέδια, σκίτσα μακέτες εργασίας και παράδοσης κλπ θα πρέπει να συμπεριληφθούν σταδιακά σε ψηφιακή μορφή σε ένα ενιαίο αρχείο το οποίο θα παραδοθεί την ημέρα της παρουσίασης των εργασιών μαζί με τις πινακίδες παρουσίασης, μακέτα κλπ.
